Het Stenen Archief - Afgerond en lopend onderzoek
Terug naar lijst

[55936]

(178)351314
4
Klei, van der
Michiel
Yechiel z.v. Yehudah
1)-Mendeltje Israels-2)-Saarlena Frank
Ezechiel (Sekkel) Hartogs van der Klei & Fia (Fokeltje) Michiels Cohen
24-09-1821
28 Eloel 5581 (zie opm.)
Solwerd (gem. Appingedam)
30-05-1894
24 Iyar 5654
Solwerd (gem. Appingedam)
Appingedam
31-05-1894//25 Iyar 5654
Michiel v.d. Klei.
מתים יחי' אל
פ"נ
יחיאל בן יהודה
פון דער קלייע
ושם אמו פענלא
הלך לעולמו
אור ליום ד
כ"ד אייר ונקבר
ביום ה כ"ה בו
שנת תרנ"ד לם"ק

ת נ צ ב ה 
הפסוק העליון מהפיוט הקדום יגדל אלהים חי 
נהוג לומר את הפיוט ברוב קהילות ישראל בסוף תפילת שחרית שבת וגם מעבר לכך.
במקרה הנוכחי השימוש הפסוק מאד מתוחכם
ע"י השמטת האות ה מיחיה וחיבור שתי המלים יחי-אל נוצר שם הנפטר יחיאל.
God zal de doden doen herleven
Hier Rust
Yechiel zoon van Yehuda
Van der Klei
En de naam van zijn moeder was Fegele
Hij ging naar zijn Eeuwige Wereld
In de nacht op woensdag 24 Iyar en werd begraven
Op donderdag de 25e  daarvan 
Van het jaar 5654

T N Ts B H 
De bovenspreuk is een regel uit een oude Pi'oet , die na het ochtendgebed op Shabbath en ook in meerdere gevallen gezongen wordt in de meeste Joodse gemeenten wereldwijs.
In het huidige geval is deze strofe daaruit zeer gekunsteld gebruikt-door het weglaten van de hee in het voorlaatste woord en dit te verbinden met het laatste woord als 1 woord, onstaat de naam Yechiel, de naam van de overledene.
Bron: Burgerlijke Stand - Geboorte
Gemeente: Appingedam
Datum van aangifte: 25-09-1821
Aktenr: 73
Kind: Michiel van der Klei
Geslacht: M
Datum van geboorte: maandag 24-09-1821
Plaats van geboorte: Appingedam, vierde wijk, huisnr 318
Vader: Sekkel Hartog van der Klei, vleeschhouwer
Leeftijd: 27 jaar
Moeder: Fogeltje Michels Cohen
Leeftijd: 21
Uur van geboorte: des avonds om acht uur
Nadere bijzonderheden:
In de kantlijn wordt vermeld dat op 22-03-1854 "kind Michiel door Sikke van der Klei, vleeschhouwer, wonende te Appingedam, uitdrukkelijk voor het zijne erkend" en dat dit op die datum in het geboorteregister werd ingeschreven.

Aangezien zijn geboorte waarschijnlijk na zonsondergang plaatsvond, wordt deze volgens de Joodse kalender tot de volgende dag gerekend.

Bron: Burgerlijke Stand - Overlijden
Gemeente: Appingedam
Datum van aangifte: 30-05-1894
Aktenr: 36
Overledene: Michiels van der Klei, veehandelaar
Leeftijd: 72 jaar
Plaats van geboorte: Solwerd
Plaats van overlijden: Solwerd
Vader: Sikkel Hartog van der Klei, overleden
Moeder: Fogeltje Michiels Cohen, overleden
Echtgenote: Serlina Frank
Overleden echtgenote: Mindeltje Israëls
Uur van overlijden: des morgens te kwartiers [?] twaalf uur
Hij was echtgenoot van (178)35147, vader van (178)351620, zoon van (178)30806, broer van (178)351305, (178)351405, (178)351318 en (178)351510, en een halfbroer van (178)351509 en (178)351511, en oom van (178)351507.

Bron: Burgerlijke Stand - Huwelijk
Gemeente: Hoogezand
Datum: 18-05-1854
Bruidegom: Michiel van der Klei (vleeschhouwer)
Leeftijd: 32
Geboorteplaats: Appingedam
Bruid: Mendeltje Israëls
Leeftijd: 22
Geboorteplaats: Martenshoek
Vader bruidegom: Sikkel Hartogs van der Klei, vleeschhouwer
Moeder bruidegom: Fogeltje Michiels Cohen, overleden
Vader bruid: Heiman Nathans Israël, vleeschhouwer
Moeder bruid: Sieppien Levies Frank

Mindeltje Hijmans Israëls is overleden op 09-06-1870 in Appingedam (aktenr. 44). Een foto van haar steen nr. 124 staat in Joden in Noord-Oost Groningen (Stichting Vrienden van het Rijksarchief in Groningen, p. 281). In de vertaling op de pagina ernaast staat dat zij is overleden op "tien Siwan (9 juni)" en is begraven "op 13 Siwan" van het jaar 5630 en dat "naast haar is begraven haar dochter Chaja van 5 jaar".

https://www.dutchjewry.org/genealogy/ndbcore/3990.shtml
Het echtpaar had volgens bovenstaande stamboom 9 kinderen, van wie het laatste kind, Levie, op 25-01-1870 is geboren en op 22-12-1870 in Appingedam is overleden. Het 5-jarige dochtertje, Gaatha, dat naast haar is begraven, wordt hierin echter niet genoemd. Zij is op 27-12-1864 in Appingedam geboren en daar op 09-10-1870 overleden. 
Misschien is Levie die een paar maanden later is overleden, ook naast zijn moeder en zusje begraven?

https://www.joodsmonument.nl/nl/page/27683/sophie-de-vries-van-der-klei
Hun dochter Sophie de Vries-van der Klei en haar twee zoons en dochters zijn in Auschwitz vermoord.

https://www.joodsmonument.nl/nl/page/33394/heiman-van-der-klei
Hun zoon Heiman is tegelijk met zijn tweede echtgenote Rosien Joosten in Auschwitz vermoord.

Bron: Burgerlijke Stand - Huwelijk
Gemeeente: Veendam
Datum: 21-09-1872
Aktenr: 54
Bruidegom: Michiel van der Klei, veehandelaar
Leeftijd: 50 jaar
Geboorteplaats: Appingedam
Woonplaats: Appingedam
Bruid: Saarlena Frank
Leeftijd: 37 jaar
Geboorteplaats: Veendam
Woonplaats: Veendam
Vader bruidegom: Sikke Hartog van der Klei, overleden
Moeder bruidegom: Fogeltje Michiels Cohen, overleden
Vader bruid: Hartog Izaak Frank, koopman
Moeder bruid: Saartje Hartog Kaneel
Nadere bijzonderheden: Michiel van der Klei was weduwnaar van Mindeltje Hijmans Israël, en "natuurlijke erkende meerderjarige zoon van Sikke Hartog van der Klei".

Zijn dochter Saartje Berlijn-van der Klei uit zijn tweede huwelijk is op 14-09-1942 in Auschwitz vermoord.

Nadere bijzonderheden
Zijn naam wordt vermeld op de gedenksteen betreffende de herbouw van het Joodse Armhuis in 1885: "Dit Armhuis is herbouwd in het Jaar 5646-1885". 
Ph. van der Hak, Joz. A. de Vries en I. de Leeuw, worden vermeld als leden van het "Israel. Kerk- en Armenbestuur", en Mech. van der Klei, L.S. Cohen en M.B. Stern als "Leden van den Kerkeraad Secretaris." Foto op p. 163 in Joden in Noord-Oost Groningen, Stichting Vrienden van het Rijksarchief in Groningen.

Op p. 165: "Dat aardse grootheid niet altijd beklijft, moest bovengenoemde Mech. van der Klei 3 jaar later ondervinden, toen hijzelf door een faillissement tot armoede verviel."
2021/06/18
bnnch
© Stichting Het Stenen Archief