Het Stenen Archief - Afgerond en lopend onderzoek

[324]

(301)2-44
3
Ries
Henriette
Hendele d.v. Avraham ha-Levi Ries
Norden
Jacob Norden
Abraham Josef Ries & Rosette (Regina) Jacob Vogelier
06-09-1851 (zie opm.)
9 Eloel 5611 (zie opm.)
Bunde Duitsland
12-08-1918
5 Eloel 5678
Groningen
Groningen (Iepenlaan)

HIER RUST

HENRIËTTE RIES

ECHTGENOTE VAN JACOB NORDEN

GEB. 6 SEPT. 5611, OVERL. 5 ELOEL 5678

                                        12 AUG.

Haar steen en die van haar echtgenoot staan vlak naast elkaar en zijn getooid met een treurwilg.
פ"ט
אשת חייל תפארת בעלה ובניה
ה"ה מ הינדלע בת אברהם הלוי ריס
ושם אמה רייסכא
אשת ר יעקב נארדן
מתה אור ליום ג ה אלול תרע"ח לפ"ק

ת נ צ ב ה 



Hier is geborgen
Een flinke vrouw de sier van haar man en haar kinderen
Deze is mevr. Hindele dochter van Avraham ha-Levi Ries
En de naam van haar moeder was Reische
De vrouw van de heer Ya'akov Norden
Overleden in de vooravond van dinsdag 5 Eloel 5678

T N Ts B H 

Volgens haar overlijdensakte was Henriëtte in Bunde (Duitsland) geboren en is ze op 66-jarige leeftijd overleden. Zij zou dus in 1852  geboren zijn. Op haar steen wordt haar geboortedatum echter vermeld als 6 september 5611, wat aangeeft dat ze in 1851 geboren was.

Op http://www.sjoa-drenthe.nl/humogen/family.php?id=F4164&main_person=I6174 wordt haar geboortedatum als 06-09-1847 vermeld, op geni.com als 09-12-1851 en op https://www.dutchjewry.org/genealogy/ndbcore/10359.shtml alleen als 1852. 

Haar zuster Flora die met Levie Elias van Hasselt was getrouwd, was volgens haar huwelijksakte op 01-02-1948 geboren in Bunde. Volgens dit gegevensbestand was Henriëtte de oudste in dit gezin, wat 1847 zou bevestigen.

Gaan we er echter vanuit dat de geboortedatum op haar steen juist is, dan kan haar geboortedatum volgens de Joodse kalender nog niet met zekerheid worden vastgesteld, omdat haar uur van geboorte niet bekend is. 

Bron  Burgerlijke stand - Overlijden 
Gemeente: Groningen
Aktenummer: 1020
Aangiftedatum: 14-08-1918 
Overledene: Henriette Ries
Leeftijd: 66 jaar
Overlijdensdatum: 12-08-1918
Overlijdensplaats: Groningen
Geboorteplaats: Bunde (Duitsland)  
Ouders: Abraham Ries en Rozette Vogelier, beiden  overleden
Weduwe van Jacob Norden  
\Uur van overlijden: de namiddags te half tien

Aangezien haar overlijden na zonsondergang plaatsvond, wordt dit volgens de Joodse kalender tot de volgende dag gerekend. 

Zij was echtgenote van (301)2-42, zuster van (301)3-5, en dochter van [Nieuweschans] (184)450504 en (184)450241, en kleindochter van (184)450322 en (184)450323.

Volgens http://www.sjoa-drenthe.nl/humogen/family.php?database=humo3_&id=F2314&main_person=I3203 vond het huwelijk tussen Jacob Norden en Henriëtte Ries plaats op 23-04-1879 te Bunde in Duitsland.

Henriëtte kwam uit een gezin van vijf kinderen die allen te Bunde in Duitsland zijn geboren. 

Haar moeder is op 25-11-1907 in Groningen overleden (aktenr. 1155) en begraven in Nieuweschans. Zij was toen weduwe van haar echtgenoot Abraham Ries die in Bunde is overleden en in Nieuweschans is begraven. Zijn ouders Jozef Barends Ries en Bloemke Izaks zijn ook in Bunde overleden en in Nieuweschans begraven. Bunde was een klein dorpje dat vlak over de grens lag.

Jacob en Henriëtte hadden drie kinderen die in Groningen zijn geboren, en van wie twee in de Shoah zijn omgekomen: 
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/142917/abraham-norden
Abraham Norden is op 09-02-1882 in Groningen geboren en op 21-05-1943 in Sobibor vermoord. Zijn echtgenote Georgina Ries is op 24-09-1943 in Auschwitz vermoord. Hun zoon Johan Norden is op 27-11-1943 in Auschwitz vermoord.

De grootvaders van Abraham en Georgina waren broers: Abraham Joseph Ries en Izak Joseph Ries. Abraham en Georgina waren dus achterneef en achternicht. 

Maria de Beer-Norden is op 17-12-1885 in Groningen geboren en is evenals haar echtgenoot Isidore de Beer op 07-5-1943 in Sobibor vermoord. Hun zoon Olbert de Beer is op 30-09-1944 in Midden-Europa vermoord. 

Verdere informatie
Bron: De Joodse Inwoners van de Stad Groningen en Omstreken 1549-1945 en hun Begraafplaatsen aldaar, IIa 1870-1945, bewerkt door E. P. Boon en J. J. M. Lettinck
p. 160: "Door de Spaanse griep in 1918 stierven in twee gevallen partners korte tijd na elkaar. Marcus Joseph de Jonge en zijn Henny de Jonge-van Geuns overleden in drie dagen tijd (stenen 267 en 268). Ze waren nog maar eenendertig en achtentwintig jaar oud. Jacob Norden en Henriëtte Norden-Ries overkwam hetzelfde lot. Binnen negen dagen sloten beiden voorgoed de ogen, op acht- en en zesenzestigjarige leeftijd (stenen 370 en 371)."

p. 73 Jacob Philip Norden was met Henriëtte Ries getrouwd, een zusje van Eli van Hasselts vrouw Flora. Hun zoon Abraham Norden, een neef dus van Jo van Hasselt en Jetje Engers-van Hasselt, had een kledingfabriek achter de Korenbeurs. Ook hij trouwde een meisje Ries. Zijn schoonvader was een neef van zijn moeder. 

Norden ging rond 1930 failliet en vertrok naar Berlijn. In 1933 vluchtten Abraham Norden en zijn echtgenote Georgina Ries terug naar Nederland, waar ze zich in Den Haag vestigden."

2022/02/15
bnnch