Het Stenen Archief - Afgerond en lopend onderzoek

[292]

(301)2-12
5
Polak
Reina
Treine d.v. Natan
Klein
Jakob Klein
Nathan Joseph Polak & Carolina Lobstein
30-06-1868
10 Tamoez 5628
Veendam
02-06-1930
6 Sivan 5690
Groningen
Groningen (Iepenlaan)

REINA KLEIN-POLAK

OVERL. 6 SIWAN 5690

     2 JUNI

לא יכבה בלילה נרה

פ"ט

אשה יקרה וחשובה
עטרת בעלה ותפארת בניה
אהובה למכריה וכבודה ליודעיה
שמחה הביאה למרי נפש
וכפה פרשה לעני
ידה שמרה מעשות רע
ותורת אלהים בלבה
דרשה טוב לעמה
ופעלה בעד ארץ אבותינו
ה"ה מ טריינא בת הח' ר נתן
ושם אמה קרענדלא
אשת ר יעקב בן ר שלום קליין
הלכה לעולמה ביום א של חג השבועות
בשנת תר"צ לפ"ק

ת נ צ ב ה 


Haar licht zal 's nachts niet uitgaan
Hier is geborgen
Een dierbare en belangrijke vrouw
De kroon van haar man en een sier voor haar zonen
Geloofd bij haar kennissen en ge'eerd door allen die haar kenden
Vreugde bracht zij aan de verbitterden
En haar handpalm strekte ze uit naar de arme
Zij waakte ervoor dat haar hand iets slechts zou doen
En Gods Leer was in haar hart
Zij wenste het goede voor haar volk
En ijverde voor het land van onze voorvaderen
Dit is mevr. Treine dochter van de chaveer de heer Nathan
En de naam van haar moeder was Krendele
De vrouw van de heer Ya'akov zoon van de heer Shalom Klein
Zijn ging naar haar Eeuwige Wereld op de eerste dag van chag Shavoe'oth (het Wekenfeest) 
In het jaar 5690

T N Ts B H 


De bovenspreuk is uit Spreuken 31: 18.
Ook de rest van de tekst steunt voor het merendeel op Spreuken 31.
Bron: Burgerlijke Stand - Geboorte
Gemeente: Veendam
Aangiftedatum: 01-07-1868
Akternr: 150
Kind: Reina
Geslacht: V
Geboortedatum: 30-06-1868
Geboorteplaats: Veendam, te Overdiep
Vader: Nathan Joseph Polak, koopman te Veendam
Leeftijd: 44 jaar
Moeder: Carolina Lobstein, wonende te Veendam
Uur van geboorte: des avonds te negen uur

Bron: Burgerlijke Stand - Overlijden
Gemeente: Groningen
Aangiftedatum: 04-06-1930
Aktenr: 693
Overledene: Reina Polak
Leeftijd: 61 jaar
Datum van overlijden: 02-06-1930
Woonplaats en plaats van overlijden: Groningen
Geboorteplaats: Veendam
Ouders: Nathan Joseph Polak en Carolina Lobstein
Echtgenoot: Jakob Klein
Uur van overlijden: des namiddags te negen uur
Zij was echtgenote van (301)2-13, dochter van [Veendam] (186)0417 en (186)0418, en zuster van (186)1134 en [Muiderberg] (500)e38-08.

Bron:  Burgerlijke Stand - Huwelijk 
Gemeente: Veendam
Aktenummer: 63
Datum: 22-06-1904 
Bruidegom Jakob Klein, koopman
Leeftijd: 38 jaar
Geboorteplaats: Wildervank 
Woonplaats: Groningen
Bruid Reina Polak
Leeftijd: 35 jaar
Geboorte- en woonplaats: Veendam 
Vader bruidegom: Freerk Klein, vleeschhouwer
Moeder bruidegom: Zientje van Mentz, overleden 
Vader bruid: Nathan Joseph Polak, overleden
Moeder bruid: Carolina Lobstein, overleden 

https://www.dutchjewry.org/genealogy/ndbeli/11480.shtml
Reina Polak kwam uit een gezin van twaalf kinderen die allen in Veendam zijn geboren. Haar jongste zus Rosalia is in de Shoah omgekomen:
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/118662/rosalia-sanders-polak
Rosalia Sanders-Polak is op 09-02-1879 in Veendam geboren en is met haar echtgenoot Joachim Sanders op 21-04-1943 in Sobibor vermoord. Hun zoon Jacob Sanders en zijn echtgenote Sara Rebecca Modijefski zijn op 16-07-1943 in Sobibor vermoord. 
Hun zoon Nathan Sanders is op 02-07-1943 in Sobibor vermoord en hun zoon Karel Sanders op 30-04-1943 in Auschwitz.  

https://www.dutchjewry.org/genealogy/ndbcore/10872.shtml
Volgens dit gegevensbestand hadden Reina en Jakob twee kinderen: Carolina (1905) en  Frederik (1907) die beiden in Groningen zijn geboren. Volgens https://www.geni.com/people/Frederik-Klein/6000000054489711991 is Frederik op 28-11-1974 overleden in Haarlem. Caroline is in de Shoah omgekomen. 
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/179707/caroline-bramson-klein
Carolina Bramson-Klein is op 09-06-1905 in Groningen geboren en op 16-02-1945 in Bergen-Belsen vermoord. 
"Op 19-8-1942 werd er om zes uur 's morgens hard op de deur van Voorstraat 69 in Franeker geslagen door de Sicherheitspolizei en vier Franeker NSB-leden. De familie Bramson werd gearresteerd, naar het politiebureau gebracht en vroeg in de middag naar Leeuwarden vervoerd, om niet veel later naar Westerbork te worden getransporteerd. 

Jacob Bramson's beroep als arts heeft de familie gespaard voor directe deportatie maar op 11-1-1944 is de familie Bramson vanuit Westerbork gedeporteerd naar Bergen-Belsen. Connie Bramson-Klein stierf hier in februari 1945. Nadat het kamp door de Russen was bevrijd, is Jacob met zijn drie in Franeker geboren kinderen (Reina Betsy, Jozef Jacob en Betsy) na een bizarre reis door Polen, Duitsland en België op 17-11-1945 aangekomen in Amsterdam, waar ze hun intrek namen in de Joodsche Invalide op Weesperplein 1. Op 14-5-1946 zijn ze weer naar Franeker verhuisd, Harlingerweg 65.
Jacob kon het leed moeilijk verwerken en vooral Reina Betsy was erg getraumatiseerd. Zo werd besloten om op 17-1-1950 naar Israel te emigreren. Jacob kreeg daar een baan als arts in een psychiatrisch ziekenhuis in Bat Yam, waar zijn dochter Reina Betsy werd geplaatst om haar trauma’s te verwerken. Zij kwam het in Bergen-Belsen geleden leed en het verlies van haar moeder echter nooit meer te boven: in 1953 pleegde ze zelfmoord door zich te verdrinken in een waterput."

Bron: https://historischcentrumfraneker.nl/inwoners/jacob-bramson-2/

 

2022/01/11
bnnch